Elektrośmieci Szkło Papier Metale Baterie Niebezpieczne Bioodpady Samochodowe recykling - menu

Odpady niebezpieczne


Sposoby postępowania - na przykładzie województwa śląskiego


Z definicji odpadów niebezpiecznych wynika, że stanowią one szczególne zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska i dlatego gospodarka nimi wymaga prawidłowego prowadzenia i szczególnej kontroli. Rodzaje odpadów niebezpiecznych wymienione są w załączniku do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112 poz. 1206).
Odpady niebezpieczne powstają zarówno w sektorze gospodarczym jak i w gospodarstwach domowych.
Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające szczególnych zasad postępowania. Do odpadów tych należą:

  • odpady zawierające PCB (polichlorowane bifenyle),
  • odpady azbestowe,
  • oleje smarowe,
  • baterie i akumulatory,
  • odpady medyczne i weterynaryjne.

Szczególne zasady gospodarowania odpadami precyzuje ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628). Zasady te dotyczą wszystkich wyżej wymienionych odpadów za wyjątkiem odpadów azbestowych. Szczególne zasady postępowania z odpadami azbestowymi reguluje szereg przepisów m.in. ustawa o zakazie stosowania azbestu związane z nią rozporządzenia wykonawcze oraz "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski". Należy dodać, że zarówno odpady z PCB jak i odpady azbestowe zawierającą substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska. Substancje te powinny podlegać sukcesywnej eliminacji zgodnie z art. 162 Ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627). Występowanie substancji zawierających PCB i azbest powinno zostać udokumentowane, a informacji o rodzaju, ilości i miejscu występowania powinny być przekazane do wojewody, wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zgodnie z rozporządzeniami wykonawczymi.

Odpady zawierające PCB muszą być unieszkodliwione i usunięte do 31 grudnia 2010 roku zgodnie z art. 40. Ustawy o wprowadzeniu ustawy " Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw z dnia 27 lipca 2001 rok " Dz.U. Nr 100, poz. 1085), a odpady azbestowe zgodnie z zaakceptowanym przez Radę Ministrów - Programem usuwania azbestu na terytorium Polski " usuwane będą przez okres 30 lat.

W niniejszym referacie zostaną szczegółowo omówione sposoby postępowania z odpadami niebezpiecznymi wymienionymi powyżej w oparciu o prace realizowane w ramach Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Śląskiego.

1. Stan aktualny gospodarki odpadami niebezpiecznymi w województwie śląskim


Aktualny stan gospodarki odpadami niebezpiecznymi w województwie śląskim zdeterminowany jest zarówno strukturą wytwarzania odpadów według źródeł powstawania odpadów (odpady w dużych przedsiębiorstwach i w odpadach komunalnych oraz odpadów szczególnych powstających w dużym rozproszeniu), funkcjonującymi instalacjami do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów oraz istniejącymi składowiskami odpadów niebezpiecznych (czynne i nieczynne).

1.1. Odpady niebezpieczne z sektora dużych przedsiębiorstw


W województwie śląskim, według danych Urzędu Statystycznego (US) w Katowicach, w roku 2001 wytworzono 145,6 tys. Mg odpadów niebezpiecznych, głównie w sektorze dużych przedsiębiorstw. Statystyka US nie obejmuje odpadów niebezpiecznych występujących w dużym rozproszeniu, odpadów szczególnych takich jak: zużyte baterie i akumulatory, odpady olejowe, odpady medyczne i weterynaryjne, pestycydy oraz odpadów zawierających substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska, do których należy: PCB i azbest. Poza statystyką pozostają także odpady niebezpieczne występujące w strumieniu odpadów komunalnych. Ocenia się, że w województwie śląskim rocznie powstaje tych odpadów ponad 100 tys. Mg.
Do odpadów niebezpiecznych pochodzących z procesów przemysłowych, wytwarzanych w dużych jednostkach gospodarczych należą: odpady z hutnictwa cynku (podgrupa (10 05) i ołowiu (podgrupa 10 04), odpady i szlamy z hydrometalurgii metali nieżelaznych (11 02) oraz odpady z przemysłu koksowniczego (05 06 - odpady z pirolitycznej przeróbki węgla).
Odpady te są poddawane procesom odzysku (zawrót do procesu) lub unieszkodliwieniu w zakładach, w których powstają. Jedynie żużle z przerobu ołowiu (około 12,5 tys. Mg) z zakładu "Orzeł Biały" S.A w Bytomiu oraz żużle z rafinacji ołowiu (około 3 tys. Mg) z Huty Cynku "Miasteczko Śląskie" kierowane są na składowisko. W sektorze dużych przedsiębiorstw nie są wymagane nowe inwestycje w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Niemniej jednak zakłady te, w miarę potrzeb powinny dążyć do stopniowej modernizacji swoich urządzeń zgodnie z zasadą najlepszej dostępnej techniki (BAT).
Problemem wymagającym rozwiązania są nagromadzone odpady niebezpieczne takie jak: szlamy cynkowe i szlamy kadmowo-cynkowe tzw. "gąbka kadmowa", powstałe po zakończeniu produkcji na Wydziale Cynku Huty Szopienice.

1.2. Odpady niebezpieczne szczególne


Oprócz odpadów niebezpiecznych z procesów przemysłowych z sektora dużych przedsiębiorstw na terenie województwa śląskiego powstają w dużym rozproszeniu odpady niebezpieczne szczególne. Ilość powstających rocznie odpadów szczególnych na terenie województwa śląskiego szacuje się łącznie na ponad 82 tys.Mg. Odpady te to: odpady PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, azbest, odpady medyczne i weterynaryjne, pestycydy.
Odpady PCB

Przeprowadzona w 2002 roku w województwie śląskim inwentaryzacja urządzeń zawierających PCB wykazała, że ilość potencjalnych odpadów z PCB do roku 2010 wynosić będzie ok. 3,2 tys.Mg. Na mocy rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 24.06.2002 (Dz.U.96 poz.860) podmioty gospodarcze zobligowane były do przeprowadzenia inwentaryzacji urządzeń zawierających PCB w ilości powyżej 5 dm3 (eksploatowanych i wycofanych z eksploatacji) oraz magazynowanych odpadów PCB w terminie do 31.12.2002 r., a następnie przedłożenia informacji o wynikach inwentaryzacji Wojewodzie.

Do chwili obecnej do Wojewody Śląskiego informacje złożyło 67 podmiotów gospodarczych z terenu województwa. Na podstawie analizy przedmiotowych informacji można stwierdzić, że prezentowane dane są w większości niepełne i nieprecyzyjne, co w znacznym stopniu ogranicza ich przydatność dla celów statystycznych, jak również do opracowania wojewódzkiego planu i harmonogramu likwidacji PCB oraz monitoringu urządzeń z PCB. Dane te, z uwagi na konieczność oszacowania wielu pozycji, wymagają weryfikacji
Baterie i akumulatory

Powstające w woj. śląskim zużyte baterie i akumulatory szacuje się, na około 7 tys.Mg/rok. Są to głównie zużyte akumulatory ołowiowe wraz z elektrolitem powstające w ilości około 6650 Mg/rok, akumulatory Ni-Cd wielkogabarytowe - 300 Mg/rok, akumulatory Ni-Cd małogabarytowe " 50 Mg/rok i pozostałe baterie małogabarytowe (w tym rtęciowe) około 6 Mg/rok. Zbiórka i przerób akumulatorów ołowiowych w woj. śląskim jest stosunkowo dobrze zorganizowana, gdyż istnieje szereg firm zbierających i transportujących zużyte akumulatory ołowiowe, a na terenie województwa zlokalizowane są dwa zakłady prowadzące odzysk ołowiu (Baterpol Sp.z o.o. w Świętochłowicach oraz zakład "Orzeł Biały" S.A. w Bytomiu). Podobnie sytuacja wygląda z akumulatorami Ni-Cd wielkogabarytowymi. Na terenie województwa istnieje firma MarCo Ltd, która odzyskuje płyty żelazo-niklowe, elektrolit jest neutralizowany a płyty żelazowo-kadmowe przekazywane są do przerobu na tlenek kadmu. Zbiórka baterii i akumulatorów małogabarytowych funkcjonuje w kraju bardzo słabo, właściwie incydentalnie. Pozytywnym przykładem działań porządkujących gospodarkę zużytymi bateriami i akumulatorami są działania firmy Nokia, producenta telefonów komórkowych, który poprzez 40 punktów serwisowych (w tym 6 na terenie woj. śląskiego) zorganizował zbiórkę zużytych telefonów komórkowych i baterii do nich.
Odpady olejowe

Ilość powstających w woj. śląskim odpadów olejowych szacuje się na 25 tys.Mg/rok. Funkcjonujący system zbiórki tych odpadów jest dobry. Odpady te kierowane są do instalacji odzysku np. do regeneracji w Rafinerii Nafty Jedlicze bądź do unieszkodliwiania. Unieszkodliwianie odpadów olejowych takich jak emulsje wodno-olejowe odbywa się w szeregu instalacjach na terenie woj. śląskiego (AQUA S.A., PUPH "Remtech" Sp z o.o., "Rewital" Sp. z o.o. Huta "Florian", i na własne potrzeby "Timken-Polska" Sp z o.o.), natomiast szlamy zaolejone najczęściej unieszkodliwiane są w spalarni "Lobbe Dąbrowa Górnicza" Sp. z o.o. lub w zakładzie "Keramzyt" w Mszczonowie czy zakładzie spółki "Ekobau" w Opolu.
Azbest

Ocenia się, że na terenie woj. śląskiego znajduje się 779 tys. Mg wyrobów zawierających azbest. Usuwaniem azbestu, głównie z obiektów budowlanych zajmuje się szereg specjalistycznych firm. Usunięte z obiektów wyroby azbestowe stanowią odpady, które powinny być deponowane na składowiskach. Aktualnie na terenie woj. śląskiego funkcjonuje 4 składowiska azbestu, są to:

  • kwatera odpadów azbestowych na składowisku zarządzanym przez MPGK w Świętochłowicach,

  • kwatera odpadów azbestowych na składowisku zarządzanym przez PPHU "Komart" w Knurowie,

  • składowisko Zakładów Koksowniczych "Przyjaźń" w Dąbrowie Górniczej,

  • składowisko odpadów azbestowych zarządzane przez Polskie Huty Stali S. A. Oddział Huta Katowice w Dąbrowie Górniczej.


Odpady medyczne i weterynaryjne

Szacuje się, że na terenie woj. śląskiego powstaje około 2,3 tys.Mg/rok odpadów medycznych. Większość z nich odbierana jest przez firmy przewozowe i poddawana unieszkodliwieniu w istniejących na terenie woj. śląskiego instalacjach do termicznego przekształcania odpadów. Część odpadów jest wywożona poza województwo i unieszkodliwiana w instalacji w Bełchatowie. Zgodnie z przeprowadzonymi przeglądami ekologicznymi 3 spalarnie odpadów medycznych (Katowice, Bielsko-Biała, Gliwice) wymagają doposażenia instalacji w specjalistyczne urządzenia techniczne zapewniające ciągły monitoring. Nowa linia spalarni "Lobbe Dąbrowa Górnicza" Sp z o.o. i nowouruchomiona Spalarnia Odpadów Medycznych w Szpitalu Śląskim w Cieszynie spełniają odpowiednie wymagania w zakresie przekształcania termicznego odpadów.
Ilość odpadów weterynaryjnych z terenu woj. śląskiego oszacowano na 35,7 Mg/rok. Rzeczywista ilość wytwarzanych odpadów jest niemożliwa do ustalenia, bowiem instytucje weterynaryjne, nie posiadały dotychczas umocowań prawnych do zbierania tego rodzaju danych. Aktualnie zakłady weterynaryjne mają obowiązek przekazywania informacji o wytwarzanych odpadach i sposobach gospodarowania tymi odpadami do marszałka województwa na mocy ustawy o odpadach.
Pestycydy

Szacuje się, że ilość przeterminowanych środków ochrony roślin nagromadzonych w województwie śląskim kształtuje się na poziomie 82,3 Mg. Odpady te zdeponowane są w mogilnikach i magazynach w 70 różnych miejscach na terenach gmin woj. śląskiego. Ponadto na składowisku zlokalizowanym na terenie Instytutu Ochrony Roślin w Sośnicowicach zdeponowano również wyżej wymienione odpady w dwóch specjalnych zbiornikach o łącznej pojemności 816 m3. Zgromadzone w mogilnikach i magazynach odpady podlegają sukcesywnej likwidacji w miarę posiadanych środków. Natomiast powstającą na bieżąco ilość odpadów przeterminowanych środków ochrony roślin (głównie w postaci opakowań) ocenia się na 50,72 Mg/rok. Odpady te mogą być unieszkodliwiane w spalarni "Lobbe Dąbrowa Górnicza" Sp z o.o. na terenie woj. śląskiego lub spalarni odpadów spółki "Eko-Top" w Rzeszowie.

1.3. Odpady niebezpieczne w odpadach komunalnych


Jak już wspomniano oprócz sektora przemysłowego źródłem odpadów niebezpiecznych są gospodarstwa domowe. Do strumienia odpadów komunalnych aktualnie przechodzą niewyselekcjonowane opakowania po olejach i tłuszczach, pestycydach, herbicydach, insekcydach oraz świetlówki, leki, małogabarytowe baterie i akumulatory itp
Szacuje się, że obecnie do strumienia odpadów komunalnych w województwie śląskim trafia ponad 12,5 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Aktualnie w województwie śląskim selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych z sektora komunalnego funkcjonuje w niewielkim zakresie.

1.4. Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych


Na podstawie analizy bazy istniejących instalacji do odzysku i unieszkodliwienia odpadów na terenie województwa śląskiego można stwierdzić, że:

  • Funkcjonujące instalacje zabezpieczają potrzeby na odzysk i unieszkodliwienie odpadów takich jak: akumulatory kwasowo-ołowiowe oraz niklowo-kadmowe, emulsje olejowo-wodne, rozpuszczalniki, płyny chłodzące, odpady zawierające kwasy i alkalia oraz odpady podlegające procesom termicznego unieszkodliwiania odpadów.

  • Brak instalacji do unieszkodliwiania odpadów metodą zestalania, (poza instalacją do zestalania funkcjonującą dla potrzeb Zakładu Utylizacji Odpadów Szpitalnych w Bielsku Białej), która pozwoli unieszkodliwić odpady zawierające metale ciężkie (m.in. szlamy z obróbki metali, osady poneutralizacyjne, odpady z termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych itp.) pochodzące z bieżącej produkcji oraz nagromadzone na składowiskach odpadów niebezpiecznych.

  • Istniejące instalacje do unieszkodliwiania i odzysku odpadów należy zmodernizować. Ocenia się, zgodnie z opracowanym "Kompleksowym programem gospodarki odpadami niebezpiecznymi w regionie Polski południowej", że w województwie śląskim modernizacji podlegać powinno około 7 instalacji.


Wykaz instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych z terenu województwa śląskiego zaprezentowano w załączeniu.

1.5. Czynne składowiska odpadów niebezpiecznych


Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji składowisk oraz weryfikacji składowanych odpadów, sporządzono wykaz składowisk, na których są deponowane odpady niebezpieczne. Ilość tych obiektów w województwie śląskim wynosi łącznie 15.
Spośród składowisk czynnych, w okresie do 2006 zostanie zamkniętych 5 składowisk a do roku 2015 zostanie zamkniętych, dalszych 5 składowisk. Dla odpadów aktualnie gromadzonych na tych składowiskach przewiduje się uruchomienie instalacji do unieszkodliwiania bądź odzysku odpadów.

1.4. Nieczynne składowiska odpadów niebezpiecznych


Na nieczynnych składowiskach odpadów niebezpiecznych województwa śląskiego zdeponowanych jest, przeważnie w sposób nieselektywny, łącznie 7,5 mln Mg odpadów niebezpiecznych. Nieczynne składowiska odpadów niebezpiecznych powstałe w przeszłości, nie spełniające obecnie wymogów ochrony środowiska, stanowią poważne zagrożenie dla wód podziemnych i powierzchniowych, powietrza i powierzchni ziemi. Przykładem takich składowisk są wyłączone z eksploatacji obiekty składowisk odpadów Zakładów Chemicznych "Organika-Azot" S.A. w Jaworznie zlokalizowane w granicach Centralnego Składowiska Odpadów "Rudna Góra", z których odprowadzany jest znaczny ładunek zanieczyszczeń w postaci pestycydów, cyjanków i metali oraz nieczynne składowisko odpadów pocyjankowych zlokalizowane przy korycie rzeki Wąwolnicy.
Poważnym zagrożeniem dla środowiska jest również obszar Zakładów Chemicznych "Tarnowskie Góry" w Tarnowskich Górach w likwidacji, gdzie aktualnie prowadzona jest budowa uszczelnionego Centralnego Składowiska Odpadów, do którego przemieszczane są i będą odpady zdeponowane w przeszłości na siedmiu składowiskach odpadów niebezpiecznych, zlokalizowanych w rejonie zakładu oraz skażony grunt i skażony gruz z wyburzeń obiektów technologicznych. Obszary po zlikwidowanych składowiskach będą poddawane sukcesywnej rekultywacji.
Podobnie sytuacja wygląda z rekultywowanym składowiskiem odpadów niebezpiecznych w ZCH "Rudniki" w Częstochowie.

Prognoza powstawania odpadów w sektorze gospodarki odpadami niebezpiecznymi


Wytwarzanie odpadów niebezpiecznych na terenie województwa śląskiego dla sektora dużych zakładach przemysłowych determinowane jest szeregiem zmian restrukturyzacyjnych i aktualną niekorzystną koniunkturą gospodarczą. Należy podkreślić, że w zakładach wytwarzających odpady niebezpieczne (hutnictwo cynku i ołowiu, koksownictwo) dokonano szeregu rozwiązań technicznych zmierzających do minimalizacji powstawania odpadów. Wytwarzane w tych zakładach odpady niebezpieczne są przede wszystkim zawracane do procesów produkcyjnych lub unieszkodliwiane. Jedynie żużle z wytopu ołowiu z zakładu "Orzeł Biały" i żużle z Huty "Miasteczko Śląskie" będą kierowane na składowiska w ilości około 15,5 tys. Mg i wielkość ich nie będzie wzrastać. Nie przewiduje się także wzrostu wytwarzanych innych w tym sektorze odpadów niebezpiecznych. Generalnie zakłada się, że z wyżej wymienionych przyczyn ilość odpadów niebezpiecznych z sektora dużych przedsiębiorstw nie ulegnie zmianie.

Prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów niebezpiecznych szczególnych jest związane ze specyfiką poszczególnych odpadów oraz przyjętymi rozwiązaniami prawnymi. Przewidywania w zakresie wytwarzania tych odpadów są następujące:

  • Odpady zawierające PCB muszą zostać usunięte do końca 2010 roku. Na terenie województwa śląskiego zinwentaryzowano urządzenia zawierające PCB w wyniku czego stwierdzono, że do roku 2010 ilość odpadów przeznaczonych do unieszkodliwiania wyniesie około 3200 Mg. Wielkość ta może ulec zwiększeniu.
  • Oleje odpadowe - ilości możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych związana jest z prognozowanym spadkiem zapotrzebowania na oleje świeże oraz wydłużeniem czasu ich eksploatacji. Ilości powstających w latach 2003"2015 odpadów olejowych zmaleje z 25,1 tys.Mg do 22,8 tys.Mg.
  • Azbest - do roku 2015 w województwie śląskim powinno zostać usunięte i unieszkodliwione przez składowanie około 358 399 Mg odpadów azbestowych. Oznacza to, że średnio roczne wytwarzanie odpadów azbestowych wyniesie około 28 tys. Mg. Szczegółowe ilości powstających w każdym roku odpadów azbestowych można będzie oszacować po weryfikacji informacji posiadanych przez Powiatowe Inspektoraty Nadzoru Budowlanego o stopniu pilności wymiany wyrobów zawierających azbest.
  • Pestycydy - do roku 2010 powinno nastąpić całkowite wyeliminowanie ze środowiska zdeponowanych w mogilnikach i magazynach odpadów przeterminowanych środków ochrony roślin. Przyjmuje się, że ilość odpadów pestycydów powstających na bieżąco będzie nieznaczna, głównie z uwagi na wysokie ceny stosowanych środków. Natomiast odpady opakowaniowe po środkach ochrony roślin, trafiające aktualnie do strumienia odpadów komunalnych, powinny być z tego strumienia wydzielane. Oczekuje się również, że w związku z wprowadzeniem ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych nastąpi organizacja systemu zbiórki tych opakowań w oparciu o punkty sprzedaży.
  • Odpady medyczne i weterynaryjne - w 2015 roku ich ilość wyniesie 2370 Mg/rok, a odpadów weterynaryjnych 300 Mg.

Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych - przewiduje się, pozyskanie następujących ilości odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych: w roku 2006 - 980 Mg; w roku 2010" 6800 Mg, w roku 2015 - 11360 Mg.

Cele i zadania w gospodarce odpadami niebezpiecznymi


Na podstawie analizy stanu aktualnego w gospodarowaniu odpadami niebezpiecznymi oraz prognoz powstawania tych odpadów przyjęto następujące cele do osiągnięcia w latach 2003-2015:

  • całkowite wyeliminowanie PCB ze środowiska do 2010 r.

  • unieszkodliwianie powstających przy demontażu odpadów zawierających azbest (w ilości około 50% znajdujących się na terenie woj. śląskiego wyrobów zawierających azbest),

  • całkowita likwidacja mogilników,

  • ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko odpadów medycznych i weterynaryjnych,

  • ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko odpadów niebezpiecznych znajdujących się w strumieniu odpadów komunalnych,

  • ograniczenie obciążenia środowiska odpadami niebezpiecznymi zdeponowanymi na składowiskach,

  • zapewnienie bezpiecznego dla środowiska składowania odpadów.


Dla realizacji zamierzonych celów konieczne jest prowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnych oraz podjęcie zadań, które dla poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych są następujące:

PCB - przewidywane zadania do realizacji w latach 2003-2010 to:

  • Weryfikacja danych ilościowych oraz harmonogramu unieszkodliwiania i dekontaminacji.

  • Dostosowanie laboratoriów WIOŚ do badań na zawartość PCB.

  • Sukcesywna likwidacja urządzeń zawierających PCB.

  • Kontrola prawidłowego oznakowania urządzeń zawierających PCB oraz monitoring procesu likwidacji urządzeń zawierających PCB.


Odpady olejowe wymagają zwiększenia stopnia ich pozyskiwania szczególnie ze źródeł rozproszonych, dla uzyskania poziomu odzysku olejów smarowych do roku 2007 w wysokości 50% w stosunku do ilości wprowadzanej na rynek, i poziomu recyklingu w wysokości 35%.
Azbest dla planowanego do roku 2015 usunięcia 50% wyrobów azbestowych i zdeponowania ich na składowiskach odpadów azbestowych niezbędne jest podjęcie następujących zadań:

  • Zaktywizowanie działań dyspozycyjno-kontrolnych do nadzoru usuwania azbestu na terenie województwa.

  • Przeprowadzenie inwentaryzacji i opracowanie harmonogramu usuwania azbest w ramach planów gospodarki odpadami.

  • Opracowanie planu rozmieszczenia na terenie województwa wyrobów zawierających azbest.

  • Budowa 2 składowisk odpadów azbestowych o pow. 2 ha.

  • Monitoring realizacji usuwania azbestu.


Zużyte baterie i akumulatory podstawowym zadaniem jest uruchomienie przez przedsiębiorców punktów zbiórki zużytych baterii i akumulatorów małogabarytowych i dążenie do odzysku z rynku: akumulatorów ołowiowych do 100%, akumulatorów Ni-Cd wielkogabarytowych " 60% w 2006 r., akumulatorów Ni-Cd małogabarytowych - 45% w 2006 r. i pozostałych baterii (z wyłączeniem cynkowo-węglowych i alkalicznych) - 30% w 2006 r.

Odpady medyczne i weterynaryjne - przewidywane zadania:

  • Objęcie wszystkich posiadaczy odpadów medycznych i weterynaryjnych systemem nadzoru i kontroli w zakresie zgodności postępowania z obowiązującymi przepisami prawnymi

  • Modernizacja instalacji do termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych - 3 obiekty

  • Minimalizacja ilości powstających niebezpiecznych odpadów medycznych i weterynaryjnych wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego unieszkodliwiania poprzez segregację odpadów u źródeł ich powstawania.


Pestycydy - przewidywane zadania:

  • Uruchomienie zbiórki odpadów opakowań po przeterminowanych środkach ochrony roślin ze strumienia odpadów komunalnych oraz utworzenie punktów zbiórki w punktach sprzedaży

  • Likwidacja mogilników do 2010

  • Prowadzenie monitoringu na zlikwidowanych obiektach.


Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych - przewidywane zadania:

  • Wdrożenie Systemu Gospodarki Odpadami Niebezpiecznymi w oparciu o zorganizowaną sieć gminnych punktów zbiórki odpadów niebezpiecznych (GPZON) oraz stacji przeładunkowych (SPON). GPZON-y mają na celu ułatwienie zbiórki odpadów niebezpiecznych od mieszkańców oraz małych i średnich przedsiębiorstw

  • I etap do 2006 roku przewiduje się utworzenie 27 gminnych punktów zbiórki (GPZON).

  • Docelowo do roku 2015 zakłada się powstanie punktu zbiórki (GPZON) w każdej gminie - 140.


Ponadto dla ograniczenia obciążenia środowiska odpadami niebezpiecznymi niezbędne jest:
  • Budowa instalacji do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych metodą zestalania/stabilizacji.

  • Modernizacja instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

  • Zamknięcie i rekultywacja składowisk odpadów niebezpiecznych.

  • Likwidacja zagrożeń powodowanych odpadami zdeponowanymi w środowisku:

  • Zakłady Chemiczne Tarnowskie Góry.

  • Zakłady Chemiczne "Rudniki".

  • Izolacja Ogrodzieniec.

  • Zakłady Chemiczne "Organika Azot" w Jaworznie.

  • Likwidacja zagrożeń powodowanych zmagazynowanymi odpadami (gąbka kadmowa i szlamy cynkonośne z byłej HMN "Szopienice").


Podsumowanie


Przedstawione powyżej sposoby postępowania z wybranymi grupami odpadów niebezpiecznych, omówione na podstawie województwa śląskiego, wskazują na postęp w zakresie rozwiązań organizacyjnych i prawnych w dziedzinie gospodarki odpadami niebezpiecznymi. Nie mniej jednak dla szeregu odpadów, szczególnie powstających w dużym rozproszeniu wymagane będzie podejmowanie działań pozwalających na zorganizowanie zbiórki odpadów niebezpiecznych oraz dofinansowanie unieszkodliwienia tych odpadów.

Literatura:
1. Plan Gospodarki Odpadami dla województwa śląskiego. Urząd Marszałkowski, sierpień 2003.
2. Kompleksowego programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi dla regionu Polski południowej. Urząd Marszałkowski, lipiec 2002 r.

Dr inż. Szymon Kuzio

Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o.
ul. Barbary 21A,
40-053 Katowice
Tel. (0-32) 209-12-41,
e-mail: skuzio@odpady.biz.pl