Elektrośmieci Szkło Papier Metale Baterie Niebezpieczne Bioodpady Samochodowe recykling - menu

Tworzywa sztuczne


Tworzywa sztuczne to materiały obecny wokół nas niemal wszędzie. Zastępują one skutecznie tradycyjne surowce, takie jak drewno, metal i szkło, a w wielu zastosowaniach nie mają odpowiedników pochodzenia naturalnego. Tworzywa sztuczne to inaczej polimery, czyli duże i długie cząsteczki zbudowane z mniejszych zwanych monomerami. Polimery są najczęściej materiałami obojętnymi dla zdrowia i środowiska, w przeciwieństwie do monomerów, z których powstają. Mylenie właściwości monomeru i polimeru to źródło wielu nieporozumień i nieprawdziwych opinii na temat tworzyw sztucznych.

Polimery mogą być naturalne lub syntetyczne. Naturalne polimery powszechnie występują w świecie roślin i zwierząt. Syntetyczne polimery w przeważającej części produkowane są z ropy naftowej, przy czym tylko 4 procent światowego wydobycia ropy naftowej przetwarzane jest na tworzywa sztuczne. Mimo że tworzywa sztuczne stanowią tylko 1 procent masy produkowanych przez nas odpadów to jednak mają istotne znaczenie, jeśli chodzi o wpływ na środowisko. Ze względu na swą budowę chemiczną nie ulegają rozkładowi w warunkach naturalnych, dlatego należy unikać składowania tego materiału na wysypisku. Zwłaszcza, że tworzywa sztuczne są wartościowym materiałem, który można odzyskać w różnych procesach recyklingu. Ze zużytych wyrobów z tworzyw sztucznych można więc odzyskać surowiec polimerowy (np. popularne bluzy polarowe wykonywane są z przerobionych butelek PET). Można odzyskać także energię, poprzez przerobienie odpadów na paliwo alternatywne, zwłaszcza że tworzywa sztuczne mają wartość energetyczną porównywalną z węglem kamiennym.

Polichlorek winylu

Jedno z pięciu najważniejszych tworzyw sztucznych – PCW lub z angielskiego PVC (w Polsce rozpowszechniony jest także błędny skrót PCV). Produkuje się z niego m.in. rury, profile okienne, opakowania, zabawki, karty kredytowe, ale także woreczki na krew, rurki do kroplówek czy rękawice chirurgiczne. Największym odbiorcą artykułów z polichlorku winylu jest przemysł budowlany, który zagospodarowuje ponad 50 procent jego światowej produkcji, m.in. ze względu na niepalność tego materiału.

PCW jest znany od 1931 roku, ale prawdziwy „boom” produkcyjny przypadł na lata 50.i 60. Obecnie technologie produkcji, przetwarzania i recyklingu PCW są bardzo zaawansowane, a tworzywo to należy do najbardziej wszechstronnie przebadanych materiałów, będąc jednocześnie materiałem tanim i powszechnym.

Kluczowym elementem recyklingu PCW jest oddzielenie tego materiału od innych tworzyw – polichlorek winylu „niechętnie” miesza się z innymi tworzywami. Nieprzydatne do recyklingu odpady z PCW można spalać się w specjalnej instalacji, odzyskując energię oraz powstający chlorowodór. Instalacje do utylizacji PCW już pracują w Niemczech. Według danych niemieckich, energia odzyskiwana rocznie ze spalania odpadów z PCW jest równoważna energii uzyskiwanej z 22.5 tys. ton ropy naftowej. A przy okazji odzyskuje się 31 tys. ton chlorowodoru dla potrzeb przemysłu chemicznego.

Polietylen i polipropylen


Oba te materiały należą do grupy tworzyw zwanych ogólnie poliolefinami – są to najczęściej spotykane tworzywa sztuczne. Produkuje się z nich opakowania: folie różnego typu – od przemysłowych i rolniczych po typowe dla gospodarstwa domowego torby i woreczki foliowe, butelki, skrzynki itp. Równie ważne wyroby otrzymywane z poliolefin to rury, osłony kabli elektrycznych, zabawki, dywany, walizki oraz elementy samochodów takie np. jak zbiorniki na paliwo czy zderzaki samochodowe

Polistyren

To najbardziej popularny przedstawiciel tzw. tworzyw styrenowych, czyli powstających podczas polimeryzacji styrenu. Produkuje się z niego np. popularne kubki i tacki na jedzenie, obudowy sprzętu elektrycznego i elektronicznego, sprzęt sportowy czy części samochodowe. Może występować w postaci spienionej – tzw. styropian stosowany jest przede wszystkim w budownictwie, dzięki bardzo dobrym właściwościom termoizolacyjnym oraz w opakowaniach – np. jako opakowania ochronne typu kształtki zabezpieczające podczas transportu.

PET czyli Politereftalan etylenu

Tworzywo wykorzystywane przede wszystkim do produkcji opakowań, przede wszystkim do żywności oraz w przemyśle tekstylnym. Najczęściej można go spotkać w postaci butelek PET do różnego typu napojów. Jest to stosunkowo drogie tworzywo, ale jego recykling jest bardzo opłacalny. Opracowana w latach 70. w USA technologia pozwala otrzymywać z przemielonych butelek PET włókno poliestrowe o bardzo wysokiej jakości. Takie włókno z odzysku to znakomity surowiec na ubrania narciarskie, turystyczne, treningowe, a także na ekwipunek turysty i wyczynowca: plecaki, namioty, buty. Ze zużytych butelek PET wytwarzana jest dzianina typu polar. Nie ma dziś firmy, która nie wykorzystywałaby włókna poliestrowego do produkcji wyposażenia sportowo-turystycznego. Firmy używają do tego celu przede wszystkim tkaniny i dzianiny uzyskane z odpadów z politereftanu etylenu.

Więcej o tworzywach  - "Tworzywa sztuczne wokół nas - platforma edukacyjna"